Επιστημονικός Εξοπλισμός - 3

Το Ερευνητικό Κέντρο ΝΙΚΙΑΣ στα πλαίσια ενός ολοκληρωμένου, μικροσκοπικού έλεγχου πιστοποίησης αυθεντικότητας έργων τέχνης, διαθέτει USB Μικροσκόπιο Dino-Lite με Η/Υ συνοδευόμενο από ειδικό λογισμικό που επιτρέπει διαστασιολογικό Οπτικό έλεγχο ακόμα και σε δυσπρόσιτες περιοχές με εύρος μεγέθυνσης από x50 έως x500.

Με την φωτογράφηση στο υπέρυθρο μας επιτρέπετε η μελέτη υποκείμενων στρωμάτων του έργου ακόμα και η ανίχνευση αρχικού σχεδίου αν υπάρχει, όπως υπογραφές, αλλαγή στο αρχικό σχέδιο, φθορές και μεταγενέστερες επεμβάσεις. Οι επιζωγραφίσεις γίνονται ορατές στο υπέρυθρο, μόνο αν δεν παρεμβάλλεται ανάμεσα στο αρχικό έργο και στην επιζωγράφιση ενδιάμεσο στρώμα προετοιμασίας. Αυτό βασίζεται στο ότι οι χρωστικές συμπεριφέρονται με διαφορετικό τρόπο στο υπέρυθρο ανάλογα με τον βαθμό απορρόφησης τους. Έτσι παραδείγματος χάρη, oι λευκές χρωστικές γίνονται διάφανες, οι κόκκινες ημιδιάφανες, τα μαύρα «πιγμέντα» πλούσια σε άνθρακα απορροφούν ισχυρά την υπέρυθρη ακτινοβολία και γίνονται αδιαφανή, ενώ τα καφέ λιγότερο αδιαφανή. Πρέπει να σημειωθεί ότι η διεισδυτικότητα της υπέρυθρης ακτινοβολίας μεγαλώνει όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία ενός έργου ζωγραφικής, λόγω του γεγονότος ότι ο δείκτης διάθλασης αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου. Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από την σύσταση του μίγματος των χρωστικών, την επικαλυπτική ικανότητα των χρωστικών, τα ζωγραφικά στρώματα που υπάρχουν και το συνδετικό μέσο. Σε έργα ζωγραφικής που έχουν γίνει σε καμβά ή σε λεπτές ξύλινες επιφάνειες, ένας αποτελεσματικός τρόπος για την καταγραφή επιζωγραφίσεων είναι με τη φωτογράφιση του πίσω μέρους του πίνακα, αφού φωτιστεί με δυνατό φως η μπροστινή όψη του. Η αξία της υπέρυθρης φωτογραφίας στη συντήρηση έργων τέχνης, εκτός των άλλων, έγκειται και στο γεγονός ότι αποτελεί μία εντελώς ακίνδυνη μέθοδο για την έρευνα και τη μελέτη έργων τέχνης, διότι δεν προκαλεί φθορές και αλλοιώσεις στην επιφάνεια ή τη δομή των υλικών τους. Η υπέρυθρη φωτογράφηση μας επιτρέπει να εντοπίσουμε στοιχεία που δε μπορεί να πιάσει το ανθρώπινο μάτι.

Το υπεριώδες καλείται και "μαύρο φως", γιατί οι λάμπες που το δημιουργούν δεν παράγουν ακτινοβολία ορατή στο μάτι. Με βάση τη δυνατότητα ανάκλασης ή φθορισμού διαφορετικών υλικών μπορούμε να πάρουμε φωτογραφίες στο υπεριώδες, με σκοπό για παράδειγμα την καταπολέμηση της πλαστογραφίας. Το 1895, ο φυσικός Roentgen ανακάλυψε τις ακτίνες Χ, που μπορούσαν να προσβάλλουν τη φωτογραφική πλάκα. Λόγω της μεγάλης διεισδυτικότητας των ακτινών Χ, αυτό το είδος φωτογράφησης εντάχθηκε άμεσα στην υπηρεσία των ιατρών, των μηχανικών, στην αναζήτηση ατελειών σε συγκολλήσεις μετάλλων, αλλά και των καλλιτεχνών στη μελέτη πολύ παλιών πινάκων.

Στο Ερευνητικό Κέντρο "ΝΙΚΙΑΣ", η εμπειρία ειδικών αναλυτών τέχνης συνδυάζεται με επιστημονική έρευνα και υπερσύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό. Η γνωμάτευση δεν περιορίζεται πλέον σε προσωπικές απόψεις, διότι σε εσφαλμένες εκτιμήσεις ενδέχεται άθελά τους να υποπέσουν ακόμη και οι ειδικοί του χώρου της τέχνης. Η διεξαγωγή μιας σειράς επιστημονικών μεθόδων δίνουν μια ακολουθία μετρήσεων, όπου η ανάλυση και ο λεπτομερής συσχετισμός τους από τους ειδικούς τεχνολόγους οδηγεί σε εμπεριστατωμένα και αδιάσειστα πορίσματα. Οι μετρήσεις αυτές άλλωστε μπορούν να επαληθευθούν από τον εκάστοτε ενδιαφερόμενο, σε οποιοδήποτε άλλο εργαστήριο, το οποίο μπορεί να προσφέρει παρόμοιες, ολοκληρωμένες υπηρεσίες.